To άνοιγμα της οικονομίας, με προστασία της Δημόσιας Υγείας και ο αναγκαίος μετασχηματισμός του Συστήματος Υγείας κυριάρχησαν στη θεματολογία του φετινού 10ου Συνεδρίου «The Future of Healthcare in Greece 2020, με τίτλο “The power to make the difference”, που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά τη Δευτέρα 29 Ιουνίου. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Health Daily και τη Boussias Communications, υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών (ΣΕΒ), του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) και του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών & Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ).
Τις εργασίες του Συνεδρίου άνοιξαν με ομιλίες τους ο Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Ιωάννης Κωτσιόπουλος και ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών της Προεδρίας της Κυβέρνησης, Αθανάσιος Κοντογεώργης. «Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσει ο διάλογος για το μέλλον του υγειονομικού συστήματος στη χώρα, ώστε να σχεδιαστεί ένα σύστημα ανθεκτικό σε επόμενες κρίσεις», τόνισε ο κ. Κωτσιόπουλος. «Η Κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας από την πρώτη στιγμή αναγνώρισαν τις πραγματικές διαστάσεις που μπορεί να έχει η πανδημία Covid-19 για τη δημόσια υγεία, αλλά και την οικονομία. Για τον λόγο αυτό εγκαίρως και πριν από πολλές άλλες χώρες της Ε.Ε. λάβαμε μέτρα για την αποτροπή της μετάδοσης του ιού. Σε αυτούς τους κρίσιμους μήνες είχαμε άνω των 160 εκατομμυρίων ευρώ έξτρα έκτακτη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορονοϊού, η οποία αφορά μισθοδοσία επικουρικού προσωπικού, προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας, προμήθεια εξοπλισμού για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (οι οποίες, από 565 που παραλάβαμε, αυξήθηκαν σε 1017). Παράλληλα, επενδύσαμε στον ψηφιακό μετασχηματισμό του υπουργείου Υγείας, μια ουσιαστική στρατηγική για το μέλλον. Πλέον το Ε.Σ.Υ. βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από εκείνη που υπήρχε πριν από την πανδημία και το μεγάλο στοίχημα είναι να μετατρέψουμε το υγειονομικό πλεονέκτημα που πετύχαμε, σε κεκτημένο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Στη βάση αυτή αξιολογούμε τα μέτρα που λαμβάνονται, εξελίσσουμε τα υγειονομικά μας πρωτόκολλα, τον χρόνο απόκρισης και τον βαθμό ετοιμότητας του συστήματος, ώστε να είμαστε έτοιμοι και για ένα πιθανό νέο κύμα», ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας.
Ο κ. Κοντογεώργης χαρακτήρισε εξαιρετικό τον συντονισμό όλων των αρμόδιων Φορέων για την αποτροπή της εξάπλωσης του νέου κορονοϊού. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η αναβάθμιση των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας συνέβαλε σημαντικά στη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των κυβερνητικών οργανισμών και των Υπουργείων. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έγινε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, προκειμένου να μειωθούν οι μετακινήσεις των πολιτών, ενώ απομακρυσμένη εργασία και εκπαίδευση λειτούργησε με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Όσον αφορά στη φαρμακευτική πολιτική, ο κ. Κοντογεώργης ανέφερε ότι στα άμεσα σχέδια της Κυβέρνησης είναι η οριστικοποίηση των πολιτικών για το clawback και το rebate σε διάλογο με τη Φαρμακοβιομηχανία, η εφαρμογή του αναπτυξιακού clawback, η ενίσχυση των Επιτροπών Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων και η πολιτικές ενίσχυσης διενέργειας κλινικών μελετών. Επιπλέον, το Υπουργείο θέτει σε προτεραιότητα την εφαρμογή και υλοποίηση του νομοσχεδίου για τη δημόσια υγεία καθώς και την επικαιροποίηση του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ και αναδιάρθρωση των ΤΟΜΥ.
Προσαρμοστικότητα και νέο παραγωγικό μοντέλο
Στη σχέση μεταξύ επιστημονικών δεδομένων Δημόσιας Υγείας και χάραξης πολιτικής εστίασε την ομιλία του ο Καθηγητής Μικροβιολογίας της Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αλκιβιάδης Βατόπουλος. Όπως ανέφερε, τα προβλήματα που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας στην Ελλάδα ήταν η υπολειτουργία των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και ο ελλιπής συντονισμός μεταξύ τους. Συνεπώς, αυτά τα ζητήματα πρέπει να επιλυθούν κατά προτεραιότητα. Απαντώντας σε ερώτηση του συντονιστή της ενότητας κ. Νίκου Βέττα, Καθηγητή Οικονομικών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Γενικού Διευθυντή Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), αναφορικά με τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν σε ένα πιθανό δεύτερο κύμα της πανδημίας, ο κ. Βατόπουλος απάντησε ότι έχει γίνει η προεργασία που χρειάζεται όσον αφορά στην υγειονομική ασφάλεια. Ωστόσο, η οικονομία πρέπει να «προσαρμοστεί» στις νέες συνθήκες, καθώς οι επιχειρήσεις πρέπει να αναζητήσουν τρόπους να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους με ασφάλεια χωρίς να τις σταματήσουν.
Στις ευκαιρίες που ανέδειξε η πανδημία στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο καθηγητής Οικονομικών στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Πρόεδρος Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), Παναγιώτης Λιαργκόβας. Στις ευκαιρίες αυτές περιλαμβάνονται η βελτίωση της εικόνας της χώρας στην Ευρώπη, λόγω της επιτυχούς διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης και της αξιοπιστίας της οικονομικής πολιτικής, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που εκτός των άλλων σημαίνει μείωση κόστους και γραφειοκρατίας, αλλά και η τηλε-εργασία (32,8%) που σύμφωνα με μελέτη του ΚΕΠΕ έφθασε το 32,8% , γεγονός που αποτελεί δείγμα ευκαμψίας στην αγορά εργασίας.
Αναφερόμενος στα ζητούμενα που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων για το άμεσο μέλλον, ο Γενικός Διευθυντής Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών (ΣΕΒ), Αλέξανδρος Χατζόπουλος, τόνισε την ανάγκη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, την προστασία της ανθρώπινης ζωής και υγείας, την προστασία των εργαζομένων, την στήριξη θέσεων εργασίας και παραγωγής, τη διαφύλαξη του ευάλωτου παραγωγικού ιστού, τη συνέχιση στρατηγικών μεταρρυθμίσεων καθώς και τη σωστή διαχείριση των κεφαλαίων που θα εισρεύσουν στη χώρα. Σε ερώτηση του κ. Βέττα για το κατά πόσο οι επιχειρήσεις είναι προετοιμασμένες για ένα νέο lockdown, ο κ. Χατζόπουλος απάντησε ότι οι επιχειρήσεις διαθέτουν πλέον υγειονομικά πρωτόκολλα, όμως έχουν μικρότερες αντοχές σε ό,τι αφορά στην κεφαλαιακή επάρκεια.
Η αντιμετώπιση των προκλήσεων για το Σύστημα Υγείας ήταν το θέμα της 2ης συνεδρίας, με συντονιστή τον Νίκο Δέδε, Αντιπρόεδρο της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος. Ο Πάνος Καναβός, Associate Professor of International Health Systems, London School of Economics, τόνισε κατά την ομιλία του ότι για κάθε μήνα lockdown εκτιμάται απώλεια δύο ποσοστιαίων μονάδων από την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ και σημαντική αύξηση της ανεργίας, με πιθανή μόνιμη απώλεια θέσεων εργασίας. Ο καθηγητής παρουσίασε δύο σενάρια για την επόμενη μέρα, ένα αισιόδοξο και ένα απαισιόδοξο, τονίζοντας ότι κατά πάσα πιθανότητα θα ισχύσει ένα ενδιάμεσο σενάριο, το οποίο συνεπάγεται μέτρια ανάπτυξη και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην οικονομία. Στο σενάριο αυτό μπορούν να επηρεαστούν σημαντικά διάφοροι τομείς, συμπεριλαμβανομένου του κλάδου υγείας.
Τα προβλήματα που σχετίζονται με το Σύστημα Υγείας και εμφανίστηκαν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, θέτουν πολλά ερωτήματα σχετικά με την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας, καθώς και για την ικανότητα παραγωγής ιατρικών προμηθειών και φαρμάκων στην Ευρώπη. Αυτό δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Θεόδωρος Τρύφων, προσθέτοντας ότι το ερώτημα που τίθεται είναι, τι πρέπει να κάνει η ευρωπαϊκή φαρμακευτική βιομηχανία ενόψει των νέων προκλήσεων που αντιμετωπίζει μετά την πανδημία. Σύμφωνα με τον κ. Τρύφων, η απάντηση είναι να δοθεί βαρύτητα στην τοπική παραγωγή, να αυξηθεί η χρηματοδότηση για εμβόλια και νέα προϊόντα που σχετίζονται με τη νόσο Covid-19, να αυξηθεί η χρηματοδότηση για Έρευνα & Ανάπτυξη που σχετίζεται με την αναδιαμόρφωση και τον επαναπροσδιορισμό παλαιών προϊόντων, να αναπτυχθούν πανευρωπαϊκές συνεργασίες, να δοθεί βαρύτητα στην φαρμακευτική πολιτική καθώς και στην ενημέρωση των ασθενών.
Αλλαγή νοοτροπίας όσον αφορά sτο ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών στο Σύστημα Υγείας πρότεινε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου και πρότεινε συγκεκριμένες ενέργειες για το μέλλον, όπως: Καθορισμός φαρμακευτικού προϋπολογισμού και κατανομή μεταξύ των ενδιαφερομένων που καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού συνολικά· Εισαγωγή ενός νέου τρόπου λειτουργίας για τη συνταγογράφηση φαρμάκων· Εξασφάλιση προσιτής, δίκαιης και έγκαιρης πρόσβασης για τις καινοτόμες θεραπείες στην ελληνική αγορά· Δημιουργία επιχειρηματικού περιβάλλοντος που επιτρέπει τον προγραμματισμό, διευκολύνει την ανάπτυξη και προσελκύει επενδύσεις· Δημιουργία ξεκάθαρης δομής διακυβέρνησης για όλους τους οργανισμούς που εμπλέκονται στην αλυσίδα αξίας της ελληνικής υγειονομικής περίθαλψης και αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών για την αύξηση της συνολικής απόδοσής της· Προώθηση αλλαγής νοοτροπίας όσον αφορά στο ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών στο περιβάλλον της ελληνικής υγειονομικής περίθαλψης. Ο κ. Παπαδημητρίου πρόσθεσε τέλος, ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες πρέπει να υλοποιούν δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και να διασφαλίζουν δεοντολογικές πρακτικές.
Πιθανή αύξηση του κρατικού προστατευτισμού θα επηρεάσει την εφοδιαστική αλυσίδα
«Τους τελευταίους μήνες έχει μεταβληθεί κατά πολύ η αντίληψή μας για τον κορονοϊό, όχι μόνο ως ιό, αλλά και ως παράγοντα disruption», τόνισε ο Γενικός Διευθυντής της IQVIA Ελλάδας, Νίκος Κωστάρας. Ανέφερε ότι για το 2021 οι τρεις κύριες δυνάμεις που θα επηρεάσουν τη φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα θα είναι η γενικότερη αντίληψή μας για τον ιό, η επίπτωση της πανδημίας στην οικονομία και στις πολιτικές υγείας και η κινητικότητα του ιδιωτικού τομέα όσον αφορά στις ψηφιακές υπηρεσίες. Όσον αφορά τις επιπτώσεις της πανδημίας στις επιστήμες υγείας, αναμένεται η στρατηγική χαρτοφυλακίου των φαρμακευτικών εταιρειών να επικεντρωθεί στις ιατρικές ανάγκες που δεν καλύπτονται και στην καινοτόμα χρήση των Real World Evidence. Στο θέμα της ασφάλειας των ασθενών, θα υπάρξει μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών με νόσο Covid-19 και κατανόηση του εύρους των επιπτώσεών στους ασθενείς. Στο επίπεδο της εφοδιαστικής αλυσίδας και παραγωγής, οι εταιρείες θα πρέπει να ετοιμάσουν σενάρια για πιθανή αύξηση του κρατικού προστατευτισμού. Στο χώρο του Market Access, οι εταιρείες θα πρέπει να προετοιμαστούν για ένα ιδιαίτερα «τραχύ» περιβάλλον διαπραγματεύσεων, καθώς τα αυξανόμενα κρατικά χρέη σε συνδυασμό με καθυστερήσεις στις εγκρίσεις νέων φαρμάκων και καθυστερήσεις στις κλινικές μελέτες, σηματοδοτούν αυξημένο ανταγωνισμό για πρόσβαση σε δεδομένη χρηματοδότηση, τουλάχιστον το 2021 και 2022.
«Η μέχρι σήμερα διαχείριση της πανδημίας μπορεί να αποτελέσει ένα παράθυρο ευκαιρίας για το ελληνικό Σύστημα Υγείας», τόνισε η Δάφνη Καϊτελίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ, αναφέροντας στη συνέχεια ότι τέθηκαν σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την ανθεκτικότητα των Συστημάτων Υγείας, όπως η λειτουργία και η οργάνωση της ΠΦΥ, η ετοιμότητα των Νοσοκομείων αναφορικά με την επάρκεια του εξοπλισμού και του προσωπικού, η λειτουργία του τομέα της Μακροχρόνιας Φροντίδας Υγείας και το εργατικό δυναμικό της, καθώς και άλλα ευρύτερα συστημικά προβλήματα που σχετίζονται με αποτυχίες στην ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διανομή παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, όπως εμβόλια, αντιμικροβιακά, κ.λπ.
Το μέλλον του Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα υπό την επίδραση των Δημογραφικών και Κοινωνικοοικονομικών Εξελίξεων ανέλυσε ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Κοινωνικής Προστασίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Σωτήρης Σούλης. Αναφορικά με τα δημογραφικά και κοινωνικο-οικονομικά σενάρια και ανασχεδιασμούς του Συστήματος Υγείας, ανέφερε ότι αυτά θα συμβάλλουν στον πλήρη ανασχεδιασμό του ελληνικού Συστήματος Υγείας, επιτυγχάνοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών υγείας, την εφαρμογή μοντέλων βιοεπαγρύπνησης και βιοασφάλειας, την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, τη μεγιστοποίηση της εξ αποστάσεως υγειονομικής φροντίδας, την πλήρη εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου της κατ’ οίκον και μακροχρόνιας φροντίδας, την ανάπτυξη ολοκληρωμένων δικτύων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, την αξιοποίηση των έξυπνων συσκευών στη διάγνωση και την εξ αποστάσεως παρακολούθηση των ασθενών.
«Δεν ξέρουμε ακόμα που θα μας οδηγήσουν οι επόμενοι μήνες και πότε θα μπορούμε να μιλήσουμε για τη νέα πραγματικότητα», σημείωσε ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, ο οποίος ανέλυσε το θέμα της διασυνοριακής υγείας και επεσήμανε ότι είναι απαραίτητο ένα μόνιμο απόθεμα εμβολίων, φαρμάκων και υλικών σε όλη την Ευρώπη. Ανέφερε επίσης ότι η προσοχή που έδωσε η Περιφέρεια Αττικής στα 14 γηροκομεία και τα Κέντρα Φιλοξενίας ατόμων τρίτης ηλικίας οδήγησε στο να μην χαθεί ούτε μια ανθρώπινη ζωή. Ωστόσο, τόνισε ότι ο κίνδυνος δεν έχει παρέλθει, και γι’ αυτό το λόγο ζήτησε προσωπικά από όλους τους δημάρχους της Αττικής να βρίσκονται διαρκώς σε ετοιμότητα, λόγω και του ανοίγματος του τουρισμού.
Xορηγός του Συνεδρίου ήταν η εταιρεία IQVIA και υποστηρικτές οι εταιρείες Bayer, Sanofi και Takeda.